Inwestor nadzoru inwestorskiego to uprawniony inżynier pełniący samodzielną funkcję techniczną na podstawie Art. 25 ustawy Prawo Budowlane
Do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:
- reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
- sprawdzanie jakości wykonywanych robót budowlanych i stosowania przy wykonywaniu tych robót wyrobów zgodnie z przepisami Prawa Budowlanego;
- sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania;
- potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.
Kwalifikacje zawodowe (wykształcenie, rodzaj i zakres uprawnień) są identyczne jak dla kierownika budowy lecz inspektor nadzoru inwestorskiego co do zasady reprezentuje zawsze Inwestora, ewentualnie Kierownika Projektu lub inną służbę inwestycyjną, i jest zatrudniany na jego koszt.
Inspektor nadzoru inwestorskiego jest uczestnikiem procesu budowlanego, którego udział w procesie inwestycyjnym uzależniony jest od zapisów zawartych w decyzji o pozwoleniu na budowę albo od woli inwestora, który potrzebuje dodatkowej kontroli nad wykonaniem robót budowlanych.
Ustawa Prawo Budowlane kategoryzuje obiekty budowlane, których realizacja wymaga uczestnictwa inspektora nadzoru przy budowie (Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie rodzajów obiektów budowlanych, przy których realizacji jest wymagane ustanowienie inspektora nadzoru inwestorskiego). Przykładowo konieczne jest ustanowienie inspektora nadzoru przy budowie budynków i budowli takich jak:
- o wysokości nad terenem 15 m i większej,
- zawierających pomieszczenie zagrożone wybuchem w rozumieniu przepisów przeciwpożarowych,
- wymagających uwzględnienia ruchów podłoża, w tym spowodowanych eksploatacją górniczą,
- posadowionych na fundamentach pośrednich.
Inspektor nadzoru inwestorskiego ma uprawnienia:
- wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczące: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych oraz informacji i dokumentów potwierdzających zastosowanie przy wykonywaniu robót budowlanych wyrobów dopuszczonych do obrotu na terenie kraju,
- żądać od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.
Inspektor nadzoru może wykonywać także zlecone prace przez Inwestora w ramach nadzoru jak kontrolowanie obmiarów powykonawczych i wynikających z nich rozliczeń tj. kosztorysów powykonawczych. Szczególnie pomocne to jest w inwestycjach etapowych i trwających co najmniej kilka miesięcy, gdy fizyczna realizacja robót rozciągniętych w czasie zawiera się w jednej pozycji kosztorysowej.
Inspektor nadzoru może zostać ustanowiony w różnych specjalnościach. Firma Probesto oferuje nadzór inwestorski w specjalności konstrukcyjno-budowlanej.